TUMAČENJE 40 NEVEVIJEVIH HADISA – 5. HADIS

U ime Allaha, Svemilosnog, Milostivog!
Prenosi se od Majke vjernika, Ummu `Abdullah `Aiše, radijellahu `ahna, da je rekla: Rekao je Allahov Poslanik, sallallahu `alejhi ve sellem: „Ko uvede u ovu našu stvar (vjeru) ono što nije od nje, to je odbačeno.“ (Buhari i Muslim) a u Muslimovom rivajetu je došlo: „Ko čini djelo koje nije po našoj stvari (vjeri) to je odbačeno.“

1. Ovaj hadis predstavlja osnovu kada je u pitanju vaganje spoljašnjih djela kod čovjeka, te da se ona ne uvažavaju i ne prihvataju osim ukoliko su u skladu sa šerijatom. Isto tako, osnova za vaganje skrivenih (unutarnjih) djela i namjera kod čovjeka je hadis: „Doista su djela samo prema namjerama.“, tako da bilo koje djelo koje čovjek čini mora biti iskreno radi Allaha, a koje se određuje na osnovu njegove namjere pri djelu.

2. Ukoliko bi neko činio djela ibadeta kao što je abdest, pranje od džunpluka, namaz i tome slično, na način koji je suprotan šerijatu, ta bi djela bila odbačena i neprihvaćena od njega, isto kao što bi bio odbačen ugovor onome koji bi ga načinio na način koji je neispravan sa strane šerijata i dobro koje tim ugovorom ostvaruje mu se oduzima i on ga ne može prisvojiti sebi, kao što na to ukazuje događaj o najamniku, kada je Allahov Poslanik, sallallahu `alejhi ve sellem, rekao njegovom ocu: „Što se tiče robinjice i bravčadi oni se vraćaju  tebi.“ (Buhari i Muslim) (šejh misli na događaj koji je spomenut u dva sahiha, kada je neki beduin dao svoga sina kao najamnika te je on sa vladarovom ženom počinio blud, pa ga je on otkupio sa robinjom i 100 bravčadi misleći kako je kazna za njega kao neoženjenog kamenovanje pa da time se otkupi te kazne, ali su ga neki ashabi podučili kako je kazna za neoženjenog bludnika stotinu udaraca bičem i protjerivanje na godinu dana, te je došao nakon toga Allahovom Poslaniku, sallallahu `alejhi ve sellem, kako bi on među njima dvojicom presudio, pa je Poslanik presudio da se robinja i bravčadi vraćaju njemu kao vlasniku i time poništio taj ugovor, a naredio da se nad sinom sprovede kazna bičevanja i protjerivanja na godinu dana, a supruga od vladara koja je počinila blud je bila kamenovana od strane ashaba op.p.)

3. Hadis jasno ukazuje na to da je novotarija koja se uvede u vjeru, a nema nikakve osnove u vjeri, odbačena, isto tako da je počinilac tog djela pod prijetnjom kazne, kao što je rekao Allahov Poslanik, sallallahu `alejhi ve sellem, govoreći o svetom gradu Medini: „Ko u njoj uvede novotariju ili pruži sklonište novotaru neka je na njega Allahovo prokletstvo, i meleka i svih ljudi zajedno.„ (Buhari i Muslim)

4. Drugi rivajet od Muslima je uopšteniji od prvoga koji je zabilježen u dva Sahiha, a to zbog toga što taj hadis obuhvata onoga ko čini novotariju, svejedno da li on bio taj koji je uveo tu novotariju, ili je on samo slijedio one koji su tu novotariju uveli.

5. Značenje riječi „odbačeno“ koja je spomenuta u hadisu podrazumijeva da je djelo odbačeno od počinioca, što znači da je djelo neispravno i da se ne uzima u obzir.
6. U zabranu ovoga hadisa ne ulaze stvari koje su opšta korist za očuvanje vjere ili koje vode ka razumijevanju vjere i njene spoznaje. Od takvih primjera je slučaj skupljanja Kur`ana od strane ashaba u jedan mushaf, ili pisanje nauka - bilo iz jezika ili vjere - u knjige i tome slično.

7. Hadis svojim tekstom jasno ukazuje na odbacivanje bilo kojeg djela koje je u suprotnosti sa šerijatom, makar bila namjera počinioca dobra. Na to ukazuje događaj ashaba koji je žrtvovao kurban prije klanjanja bajram namaza, pa mu je Poslanik, sallallahu `alejhi ve selle, rekao: „Tvoja ovca (kurban) je obično meso.“ (Buhari i Muslim)

8. Ovaj hadis svojom vanjštinom ukazuje da bilo koje djelo koje nije u skladu sa šerijatom biva odbačeno, kao i da svako djelo koje u skladu sa šerijatom ne biva odbačeno. Iz svega toga se razumije da onaj koji čini djela koja su u skladu sa granicama i propisima šerijata da se tavkome prima djelo, a onaj ko prijeđe te granice da se takvome  njegovo djelo odbacuje.


Od koristi ovog hadisa je i:

●         Zabranjenost uvođenja novotarija u vjeru,

●         Djelo koje je izgrađeno na novotariji je odbačeno,

●         Zabrana u hadisu jasno ukazuje na neispravnost takvog djela,

●        Dobro djelo (koje je u osnovi dobro i propisano op.p.) kada se čini na način kakav nije propisan u šerijatu - kao što bi bilo da klanja nafila u vremenima zabrane bez povoda, ili post bajrama i sl. - takvo djelo je neispravno i nema vrijednosti,

●       Ispravnost unutrašnjost (iskrenost u namjeri) ne utiče na činjenicu da je djelo počinioca odbačeno, radi riječi: „...koje nije u skladu sa našom stvari (vjerom).“,

●        Ugovor koji je sklopljen na neispravan način biva ništavan, a ono što se u tom slučaju uzme od dobara mora se vratiti vlasniku, kao što je to navedeno u hadisu o namjesniku.
 

Iz djela: „Fethu-l-kavijjul-metinfi šerhil-`erbe`in“ od šejha Abdul-Muhsina b. Hameda el-Abbada el-Bedra, hafizehullah